ლექსიკონი

ზასტრუგა- უძრავი,ქარისმიმართულებით გადაჭიმული ვიწრო და მყარითოვლისთხემის სახელი, რომელიც თოვლის ზედაპირზე ქარისმიერი ეროზიისა და აკუმულაციის შედეგად წარმოიქმნება. ზატრუგას სიგრძე რამდენიმე მეტრამდე გრძელდება, სიმაღლე 1,5 მ -ია (ჩვეულებრივ 20-30 სმ). გვხვდება პოლარულ და ზომიერ სარტყლებში.

ვერძის შუბლები – მომრგვალო, გუმბათისებური ფორმის ბორცვი ან ცალკეული კლდე, რომელთა ზედაპირი ხშირად დასერილია მოძრავი მყინვარის მოქმედებით. ვერძის შუბლები გავრცელებულია ძველ ან თანამედროვე გამყინვარების რაიონებში. მათი გავრცელების ადგილებს `ხუჭუჭა~ კლდეებს უწოდებენ.

ბარომეტრული საფეხური – სიმაღლე, რომელზეც უნდა ავიდეთ ან ჩავიდეთ, რომ წნევა 1 მმ-ით შეიცვალოს.

აბსოლუტური მონარქია – მმართველობის ფორმა, სადაც მონარქის ხელისუფლება თითქმის შეუზღუდავია და ყოველგვარი სახელმწიფოებრივი ატრიბუტები მონარქისა და მისი ოჯახის წევრების ხელშია (მაგ., საუდის არაბეთი, კატარი, ომანი, ბრუნეი, ბჰუტანი) (იხ. მონარქია)

ბარომეტრი – ატმოსფერული წნევის (ჰაერის დრეკადობის) საზომი ხელსაწყო.

ბარიერული რიფები – მარჯნის ნაგებობები, განლაგებული ნაპირების პარალელურად, ოღონდ მისგან გამოყოფილი საკმაოდ განიერი წყლის სივრცით. რიფის სტრუქტურა მილიარდი პატარა ორგანიზმებისგან შედგება, რომლებსiaაც მარჯნის პოლიპები ჰქვიათ.

ბარელი (ინგლ. barrel, ძირითადი მნიშვნელობა – კასრი) – თხევადი და ფხვიერი ნივთიერებების ტევადობისა და მოცულობის საზომი ერთეული. იხმარება დიდ ბრიტანეთში, აშშ-ში და იმ ქვეყნებში, სადაც გამოიყენება საზომთა ინგლისური სისტემა. აშშ-ში განასხვავებენ მშრალ ბარელს, რომელიც 115,628 კუბ. დმ ტოლია, და ნავთობის ბარელს – 158,988 კუბ. დმ. ინგლისური ბარელი (ფხვიერი ნივთიერების ტევადობის საზომი) 163,65 კუბ. დმ-ის ტოლია.

ბანკი (ფრანგ. “ბანკი” – გაცვლის ფარდული) – განსაკუთრებული ეკონომიკური ინსტიტუტი, რომლის ფუნქციებია ფულადი სახსრების თავმოყრა, კრედიტების გაცემა, ფულადი ანგარიშსწორებები, განსაზღვრული სახეობისა და რაოდენობის ფულის გაშვება მიმოქცევაში, ფასიანი ქაღალდების ემისია და ა. შ.

საბანკო საქმე ჯერ კიდევ მონათმფლობელურ და ფეოდალურ საზოგადოებებში ჩაისახა. პირები, რომლებსაც მობარებული ჰქონდათ კეთილშობილი ლითონის ფული, აგრეთვე ზარაფები, სარგებლით გასცემდნენ მას სესხად. ამ გზით განვითარდა სავახშო ფულადი კაპიტალი, რაც ისტორიულად კაპიტალის ერთ-ერთი პირველი ფორმაა. შუა საუკუნეებში საბანკო საქმის აღორძინება დაიწყო ჩრდილოეთ იტალიაში. იტალიურ ენაში Banko მერხს, დახლს, სავაჭროს ნიშნავს, რადგან ზარაფები და მევახშეები სწორედ მერხზე ატარებდნენ თავიანთ ოპერაციებს.

ბალი – ბუნების რაიმე მოვლენის, მაგალითად, ქარის, ზღვის ღელვის, მიწისძვრის ძალის ან ინტენსივობის საზომი ერთეული